يزد، شهر خانههاي تاريخي و بادگيرها، شهري كه يكدستي و يكپارچگي معماري آن را در كمتر شهري در ايران ميتوان پيدا كرد. مردمان يزد عاشق دوچرخه اند و راه رفتن در كوچه پس كوچه هاي آن بهترين عيش هر مسافري ميتواند باشد. خانه لاري ها كه در يزد قرار دارد نگيني از مردم لارستان در دل كوير است كه يكي از بناهاي ارزشمند شهر يزد مي باشد.
يزد، شهر خانههاي تاريخي و بادگيرها، شهري كه يكدستي و يكپارچگي معماري آن را در كمتر شهري در ايران ميتوان پيدا كرد. مردمان يزد عاشق دوچرخه اند و راه رفتن در كوچه پس كوچه هاي آن بهترين عيش هر مسافري ميتواند باشد. خانه لاري ها كه در يزد قرار دارد نگيني از مردم لارستان در دل كوير است كه يكي از بناهاي ارزشمند شهر يزد مي باشد.
خانه هاي قديمي يزد از جمله خانه لاريها با توجه به نوع شغل و تمكن صاحب خانه از دو قسمت تشكيل مي شد و هر قسمت عملكرد ويژه خود را داشت. اندروني به عنوان ماوا و مسكن محارم و بيروني به اسكان و پذيرايي ميهمانان اختصاص داشت. ساخت اين بناي با ارزش به زمان قاجار و سال ۱۲۸۶ هجري قمري باز مي گردد و قدمتي ۱۵۰ ساله دارد.
خانه لاري ها متعلق به حاج محمد ابراهيم لاري بوده است كه يكي از تجار برجسته لاري در شهر يزد بوده. بناي خانه لاري ها به وسعت 1700 متر و زير بنائي معادل 1200 متر مربع را داراست. اين بنا با توجه به سبك كّلي منازل اعياني عصر خود ساخته شده كه سابقا به عنوان خانقاه نعمت اللهي استفاده مي شده است. درها، پنجره ها، ارسي ها و اتاقهاي آئينه كاري و نقاشي شده آن يكي از نمونه هاي زيبا و عالي خانه هاي اعياني قرن سيزدهم است.
خانه لاري ها، خانه اي است با دو قسمت اندروني و بيروني كه حياط در مركز و قسمت هاي اعيان نشين به صورت چهار فصل در پيرامون حياط. از ضلع شرقي كه شامل اتاق آيينه مطبخ سرداب و ساير فضاهاست به عنوان پاييزه و از ضلع غربي به عنوان بهار خواب استفاده مي شد. همچنين از قسمت شمالي به عنوان زمستانه و از قسمت جنوبي به عنوان تابستانه استفاده مي شد كه شامل تالار و بادگير است.
در خانه اعيان، معمولا براي تفنن، فضايي هنري ايجاد مي كردند كه تزيينات اين فضا به وسيله آيينه كاري يا گچبري انجام مي گرفت. اتاق آيينه كاري خانه لاريها حدود پنجاه يا شصت سال پيش ساخته شده است.
در سال ۱۳۶۳ اين بناي تاريخي توسط ميراث فرهنگي يزد از صاحبش كه در آن زمان آقاي علي يزدي نژاد بود خريداري و مرمت شد و به عنوان محل اداره ميراث مورد استفاده قرار گرفت. ولي اين خانه اكنون محل « موزه اسناد و مدارك » است.
خانه لاري ها از يك حياط اصلي يك حياط مياني و يك حياط كوچك و مجموعه اي از ايوان ها، تالارها، اتاق ها و يك سر در و هشتي برخوردار است. هشتي در فاصله اي بين دو حياط تعبيه شده است كه به هر دو حياط به يك اندازه دسترسي دارد.
اين خانه در خيابان امام خميني، محله فهادان، مجاورعمارت كلاه فرنگي واقع شده و اين اثر در تاريخ 24 بهمن 1375 با شماره ثبت 1837 بهعنوان يكي از آثار ملي ايران به ثبت رسيدهاست.
منبع: سايت راهنماسفر